Patron szkoły

Leopold Węgrzynowicz

Janusz Korczak - zdjęcie portretoweW bogatej i postępowej przeszłości naszego narodu znajduje się wiele postaci, które mimo ich śmierci dzięki swoim postępowym ideom, dążeniom i hasłom, które wypełniały im pracowite dni życia, pozostają ciągle w pamięci i we wspomnieniach pokoleń sobie współczesnych i następnych. Jedną z takich postaci jest prof. Leopold Węgrzynowicz, gorący patriota, wybitny nauczyciel-wychowawca i propagator idei krajoznawstwa szkolnego. Urodził się 19 września 1881 roku w Tuchowie, jako syn Jakuba i Heleny Węgrzynowiczów. W związku tym urodziło się pięcioro dzieci, z których przeżyło trzech synów – Leopold, Marian i Jan. W niedługim czasie po narodzinach Leopolda rodzina Węgrzynowiczów przeniosła się do Dobrej koło Limanowej, gdzie ojciec objął pracę jako kierownik  poczty. Rodzina cieszyła się we wsi dużym poważaniem, a ich dom był miejscem spotkań elity dobrzańskiej inteligencji. Swoich synów wychowała w tradycjach katolickich, uwrażliwiając na  trud pracy i miłość bliźniego. Z domu wyniósł Leopold wielkie zaangażowanie i umiejętność zjednywania sobie przyjaciół, co później ułatwiało mu pracę i organizowanie krajoznawstwa. Po ukończeniu szkoły podstawowej w 1892 roku,  uczęszczał do C.K. Gimnazjum Wyższego – obecnie I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Długosza w Nowym Sączu. Przez osiem lat nauki wykazał się rzetelna pracą i zdolnościami, zwłaszcza w zakresie nauk ścisłych, a wakacyjne wędrówki  po górach otaczających Dobrą sprzyjały  rozbudzaniu się Jego zainteresowań krajoznawczych i poznawaniu sztuki fotografowania. Po zdaniu matury 1900 roku rozpoczął studia matematyczno-fizyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Lata uniwersyteckie były nie tylko okresem wytężonej nauki, ale i czasem, w którym nastąpiło ostateczne ukierunkowanie się poglądów i ideałów Leopolda Węgrzynowicza, na co decydujący wpływ miało zetknięcie się z twórcami Eleusis i działalność społeczna w tym stowarzyszeniu. Po ukończeniu studiów, w latach 1906 – 1908 pracował w bibliotece Towarzystwa Uniwersytetu Ludowego w Krakowie, a przez kolejny rok jako starszy prefekt Bursy Urzędników prywatnych we Lwowie. Podczas pobytu we Lwowie, znajomość zawarta ze znanym krajoznawcą dr Mieczysławem Orłowiczem, spowodowała, że zaczął się interesować metodami i formami pracy krajoznawczej. Jesienią 1908 roku przyjechał do Dobrej na pogrzeb zmarłego ojca. Po pogrzebie zwierzył się matce, że jego marzeniem jest praca z młodzieżą. Marzenie niedługo się spełniło. W 1909 roku rozpoczął pracę w Kutach, we wschodniej Galicji jako nauczyciel szkoły średniej. Później pracował w Borszczowie. Od chwili wybuchu I Wojny Światowej aż do końca 1916 roku służył w wojsku austriackim. Po odbyciu służby wojskowej pełnił funkcję nauczyciela gimnazjalnego w  Stryju, a później  w  Nowym Targu. Z dniem 1 stycznia 1919 roku rozpoczął pracę w Filii Gimnazjum św. Jacka – późniejszego VII Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Krakowie. Objęcie posady w Krakowie było ważnym momentem w życiu Leopolda Węgrzynowicza, gdyż Kraków był wtedy aktywnym ośrodkiem  ruchu krajoznawczo – turystycznego, w którym dominowali nauczyciele. W roku 1922 zawarł związek małżeński z Karoliną Klimaszewską, wdową po Augustynie Klimaszewskim, profesorze gimnazjalnym. Od początku swojej pracy nauczycielskiej był aktywnym działaczem społecznym. W latach 1917 – 1920 był komendantem hufca harcerskiego w Krakowie. W 1919 roku jako członek Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, podjął wypowiedzianą przez Ludomira Sawickiego myśl zorganizowania kół krajoznawczych młodzieży szkolnej. Mianowany później przewodniczącym komisji do spraw młodzieży, rozwijał szeroka działalność popularno – naukową w kołach krajoznawczych. Od 1920 roku redagował pismo krajoznawcze „ Orli Lot”. W pierwszym jego numerze skierował do młodzieży między innymi następujące słowa: (pragniemy rozdmuchać tę iskrę, która w młodzieńczym rozpala się wieku, iskrę miłości ojczyzny, iskrę miłości wszystkiego co nasze, ziemi naszej, jej historii, zabytków ludu polskiego. Poznać aby ukochać – oto hasło nasze…). Jego zapał i niezwykła pracowitość były pociągającym przykładem tak dla uczniów jak i współpracowników. Tymi słowami wskazał młodzieży i jej wychowawcom, że iskrę miłości do ojczyzny rozpalać należy w młodym wieku aby rozgorzał z niej płomień na całe życie. Wokół „Orlego Lotu” skupił całe zastępy młodzieży. Prowadził szeroką korespondencję z młodymi krajoznawcami, drukował ich prace.  W „Orlim Locie” pojawiały się także artykuły naukowców z zakresu przyrody, geografii, historii, językoznawstwa, etnografii, historii sztuki i innych dziedzin, co nadawało pismu wysoki poziom. Organizował wycieczki, obozy, kursy, wystawy krajoznawcze  i wychowywał tych, którzy zostali Jego następcami. Jeden z takich obozów krajoznawczych, dla uczennic gimnazjów z całej Polski, zorganizował w 1938 roku w Dobrej – swojej rodzinnej miejscowości. Gdy w 1927 roku powstała Komisja Kół Krajoznawczych Młodzieży Szkolnej Rady Głównej Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, został jej przewodniczącym.  W 1936 roku, za ofiarną pracę z młodzieżą otrzymał Złoty Krzyż Zasługi. W tym samym też roku został powołany na członka Komisji Etnograficznej Polskiej Akademii Umiejętności. Pomimo pracy organizacyjnej w Komisji KKMS pisze artykuły dotyczące zagadnień etnograficznych i krajoznawczych: „Organizacja ruchu krajoznawczego młodzieży szkolnej w Polsce” (1929), „Praca krajoznawcza młodzieży szkolnej” (1931), „Koła krajoznawcze młodzieży szkolnej” (1937), „Ośrodek krajoznawczy” (1937) i wiele innych. W czasie okupacji był bez przerwy w kontakcie z młodzieżą, a w 1945 roku przystąpił organizowania zburzonej przez wojnę pracy krajoznawczej. W 1947 roku wznowiono wydawanie „Orlego Lotu”, którego redaktorem ponownie został Leopold Węgrzynowicz. Od 1948 roku był honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego. W 1950 roku, po ponad 40 latach pracy w zawodzie nauczycielskim przeszedł na przymusową emeryturę i powrócił do swojej ukochanej Dobrej. W tym też roku została rozwiązana Komisja KKMS i zaprzestano wydawanie „Orlego Lotu”. Po 1956 roku przyszła odnowa i wtedy niestrudzony Leopold Węgrzynowicz zaapelował do nauczycieli, by stanęli do pracy krajoznawczej z młodzieżą. Uznając Jego zasługi w odradzaniu się turystyki szkolnej, w 1956 roku w 50 rocznicę utworzenia PTK, otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotą Honorową Odznakę PTTK Nr 1. W 1957 roku, za pracę „Wspomnienia o Kołach Krajoznawczych Młodzieży Szkolnej” otrzymał nagrodę Polskiej Akademii Nauk. W tym samym roku gdy reaktywowano koła krajoznawcze pod nazwą Szkolne Koła Krajoznawczo – Turystyczne (SKKT), Leopold Węgrzynowicz został powołany przez Ministerstwo Oświaty i Wychowania na przewodniczącego Centralnej Komisji do Spraw Krajoznawstwa i Turystyki Szkolnej. W 1958 roku otrzymał honorowy tytuł Zasłużonego Nauczyciela Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Mimo podeszłego już wieku, znów brał aktywny udział w posiedzeniach, przygotowywał programy, opracowywał regulaminy, współdziałał z czasopismem „Poznaj Swój Kraj” i organem PTTK „Ziemia”. W okresie powojennym opublikował również szereg artykułów z których najważniejsze to: „Śląskie Koła Krajoznawcze Młodzieży Szkolnej” (1947), „Sprawozdanie z działalności metodycznego ośrodka krajoznawczego w Krakowie” (1948), „Szałaśnictwo w limanowskim Beskidzie Wyspowym” (1952),  „Odnowa szkolnych kół krajoznawczo – turystycznych” (1957), „Poznaj swój kraj i ojczyźnie służ” (1957), „Tradycje pracy etnograficznej kół krajoznawczych młodzieży szkolnej” (1959), „Materiały etnograficzne z powiatu limanowskiego” (1959) i  „Prace i poszukiwania etnograficzne w powiecie limanowskim” (1959). Pogarszający się stan zdrowia coraz bardziej utrudniał działalność Leopolda Węgrzynowicza. Postępująca choroba odbierała mu siły fizyczne, jednak nie ustawał do końca swoich dni w wysiłku intelektualnym. Nadal służył organizatorom ruchu turystycznego radą i pomocą, utrzymywał z nimi kontakt korespondencyjny. Zmarł 11 sierpnia 1960 roku. Pochowany został na starym cmentarzu w Dobrej.Profesor Leopold Węgrzynowicz całe swoje pełne ofiarnej pracy życie poświęcił idei krajoznawczej. Pracowitość, zmysł organizacyjny i zapał zjednały mu zarówno młodzież jak i dorosłych. Był pogodny i zawsze życzliwy dla wszystkich. Przy swoim dużym entuzjazmie dla współczesnej  Mu cywilizacji nie ukrywał obaw o losy ludzkości i dlatego widząc jej ocalenie w powrocie do zdrowych nurtów życia i niespożytych wartości kultury narodowej a zwłaszcza ludowej oddał się z całym pietyzmem i bez reszty badaniu zamieszkującego Beskidy. Rozumiał, że łatwiej jest uczyć i mówić o miłości ojczyzny na przykładzie małych wiosek, gdyż mniejsze społeczności są bardziej przywiązane do swojej kultury, szanują swoje zwyczaje i tradycje w odróżnieniu od wielkich aglomeracji, które cechuje kosmopolityzm wynikający z wielości kultur i anonimowości ludzi. Olbrzymia praca włożona przez Leopolda Węgrzynowicza w organizowanie ruchu krajoznawczego młodzieży i wychowanie jej w duchu patriotyzmu właśnie przez krajoznawstwo i turystykę była wypełnieniem Jego trzech miłości: miłości do kraju ojczystego, do polskiego ludu i do młodzieży.

     Doceniając ponad 40 – letnią działalność Leopolda Węgrzynowicza, w 1969 roku Szkoła Podstawowa w Dobrej przyjęła Jego imię, a 1988 roku szkole tej nadano sztandar, na którym widnieje podobizna Profesora. Ma też Leopold Węgrzynowicz swój rajd. W 2007 roku odbędzie się kolejny już, XXX jubileuszowy Ogólnopolski Rajd SKKT – PTTK nazwany imieniem Leopolda Węgrzynowicza. Wędrując, młodzież poznaje historię, zabytki, kulturę, zwyczaje , przyrodę, fotografuje – uczy się regionu i ojczyzny. W drodze na Łopień czy Mogielicę zagląda do Szkoły Podstawowej w Dobrej, w której jest miejsce poświęcone Leopoldowi Węgrzynowiczowi. Tam z portretu, swoim mądrym wzrokiem patrzy na młodzież, wciąż żywy w jej sercach, ten wspaniały człowiek. Młodzi turyści – krajoznawcy odwiedzają też cmentarz gdzie w cichej zadumie składają kwiaty na grobie „swojego nauczyciela”. Miejscem gdzie kierują się również wycieczki jest dom rodzinny Węgrzynowiczów, na ścianie którego w setną rocznicę urodzin Profesora, Towarzystwo Miłośników Ziemi Limanowskiej umieściło pamiątkową tablicę, w uznaniu dla dokumentowania kultury ludowej Beskidu Wyspowego. Rok po roku odbywają się liczne wycieczki i rajdy. Śladami Leopolda Węgrzynowicza beskidzkie szlaki wciąż wydeptywane są przez kolejne pokolenia, po to, by poznać i ukochać. 

zerknij na naszego facebooka!

DZWONKI LEKCYJNE
1

8:00 – 8:45

2 8:55 – 9:40 
3 9:50 – 10:35
4 10:45 – 11:30 
5 11:50 – 12:35
6 12:50 –13:35
7 13:45 – 14:30
8 14:40 – 15:25

BIBLIOTEKA

Szkolna biblioteka jest czynna w:

Pon. 7:45 – 13:45
Wt. 7:45 – 13:45
Śr. 7:45 – 13:45
Czw. 7:45 – 13:45
Pt. 7:45 – 13:45

DOWOZY DO SZKOŁY

DOWOZY I ODWOZY UCZNIÓW

w I półroczu 2023/2024

Dowozy

KLASY I – III Szkoły Podstawowej

TOP-BUS
Zadziele 7.00 Gruszowiec (Brogi) 7.21
Porąbka (Rola) 7.06 Gruszowiec (bar) 7.26
Porąbka (Podlesie) 7.08 Gruszowiec (szkoła) 7.28
Porąbka (sklep) 7.10 Gruszowiec (Groń) 7.30
Krzyżowa 7.32
Zajazd   7.45

KLASY IV – VIII Szkoły Podstawowej

LIMBUS
Porąbka (Rola) 7.15 Gruszowiec (bar) 7.35
Porąbka (garaże) 7.17 Gruszowiec (szkoła) 7.37
Porąbka (sklep) 7.19 Gruszowiec (Groń) 7.39
Zadziele (przy drodze głównej) 7.21 Krzyżowa 7.41

 

Odwozy

KLASY I – III Szkoły Podstawowej

TOP-BUS
Porąbka i Zadziele 12.45 Krzyżowa i Gruszowiec 13.10
Zajazd (kl. I-VIII) 13.45

KLASY IV – VIII Szkoły Podstawowej

LIMBUS
Porąbka i Zadziele (przy drodze gł.)

13.45

14.35

15.30

Gruszowiec

14.05

14.55

15.30

lokalizacja

Dobra 1, 34-642 Dobra
pow. limanowski

kontakt ze szkołą

telefon: 18 333-00-09
e-mail: spdobra1@gmail.com